Джыйырма Биринчи Сёз

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

اِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى اْلمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا

“Кертиси, Намаз адамла ючюн белгили уахтылагъа айырылгъанды”

 

        Бир заман; джылы бла, саны бла, иши бла уллу бир адам менге деди:

“Намаз игиди. Алай а, хар кюн беш кере къылыргъа кёбдю. Битмегенинден эриктирген этеди?”

        Ол адамны ол айтахнындан бир кесек заман ётгенден сора, нафсымы тынгыладым. Эшитдим, аныча айтады. Анга къараб кёргенимде, эринчек къулагъы бла шайтандан аныча дерслени алады. Ол заман ангыладым: Ол адам ол сёзню, бютюн нафысланы излемлерини атына айтхан кибикди. Неда айтдырылгъанды. Ол заман менда дедим:

“Нафсым буйрукъчу эсе. Кеси нафсыны тюзелтелмеген башхасыны да тюзелтелмез. Алай эсе, нафсымдан башлайым.”

        Дедим: Эй нафыс!.. Билгисизлик ичинде, эринчеклик тёшегинде, къайгъысызлыкъ джукъуда айтханынг бу сёзюнг ючюн “Беш эсгертиуню” менден эшит.

       

 

Биринчи эсгертиу: Эй насыбсыз нафсым!.. Сени ёмюрюнг ахырсыз мыды экен? Чырт керти билгенинг бир зат бармыды экен, келлик джылгъа, неда тамблагъа дери джашарыкъса? Сени эриктирген, ёлмейин джашаб турлукъма деб, сагъыш эткенингди. Той-оюн ючюн, ёмюрлюкге дунияда къаллыкъ кибик тураса. Сен ангыласа эдинг; ёмюрюнг азды, пайдасыз барады. Ишексиз аны джыйырма тёртден бирисини, керти бир ёлюмсюз джашауну насыбына себеб боллукъ бир арию, аламат, рахат, рахмат бир  джумушха джояргъа; эрикген алай  къалсын, къаты бир излем бла аламат бир татыуну алыргъа себеб болур.

       

 

Экинчи эсгертиу: Эй, мухар нафсым! Хар кюнсайын ётмек ашайса, су ичесе, хауа солуйса; сени ала эриктиремидиле? Эриктирмейди; нек десенг, кереклинги бергени ючюн, эм да татыу да аласа.

        Алай эсе: санларымы юйюнде сени нёгерлеринг болгъан джюрегими ашы, джанымы абы- хаяты (джашау берген сууу); эм Аллах берген сезимлерими арию хауасыны тартхан, келтирген Намаз да- сени эриктирмезге керекди.

Хо, сансыз къайгъыла бла ачыулагъа тюшген,  эм чексиз къууанчлагъа, муратлагъа тырмашхан бир джюрекни аш бла кючюню, хар затха кючю джеткен Рахимни эшигини дуа бла къагъыб табар.

 

 

Хо, бу джалгъан дунияда бек къызыулукъ бла ёлюм къычырыгъыны къобарыб кетген, бек кёб зат бла байламлы бир джанны абы-хаяты эсе, хар зат ючюн бир Аллахны рахмат кёзлеуюне Намаз бла бетини айландырыб ичерге болур.

Хо, джаратылышдан ёлюмсюзлюкню излеген, ёлюмсюзлюк ючюн джаратылгъан, Аллаху Тагъаланы бир кюзгюсю болгъан, чексиз дараджада назик, джумушакъ, акъыллы, сырлы адам бу тынгысыз, къайгъылы, эзген, эриктирген, джалгъан, аяусуз, буууучу болгъан дуния ишлени ичинде, ишексиз солуугъа бек кёб керексинеди. Эм джангыз Намазны терезеси бла солуу алыргъа болур.

       

 

Ючюнчю эсгертиу: Эй сабырсыз нафсым! Ёткен кюнлени къуллукъ джюгюню эм Намазны къыйынлыгъы бла эриктириуюню, бюгюн сагъыш этиб къыйналыргъа; эм келлик кюнлени къуллукъ борчуну, Намаз джумушуну эм эриктириу ачыууну, бюгюн сагъыш этиб сабырсызлыкъ кёргюзюрге, чырт акъыллы ишмиди?

Бу сабырсызлыкъ да юлгюню быллай бир тели командирине ошарыкъды: душманны онг джанындагъы кючлери аны онг джанындагъы кючлерине къошулгъанды, эм да анга таза бир кюч болгъаны заман, ол тутуб баш кючюню онг джанына ашырыр, ортаны да къарыусуз этер. Эм сол джанында душманны аскери болмагъаны заман, энтда келмегенлей уллу бир кючню иер, “Окъ ат” буйругъуну берир! Ортасыны бютюн бютюн кючсюз этер. Душман ишни ангылар; ортагъа чабыб болгъанны баш тёбен этер.

 

 

Хо, мунга ошайса. Нек десенг, ёткен кюнлени къыйынлыгъы, бюгюн рахматха бурулгъанды. Ачыуу кеткенди, татыуу къалгъанды. Джюгю саугъагъа бурулгъанды эм къыйынлыкълары, суабха ауушунганды. Алай эсе, андан эригирге тюйюл, джангы бир татыу, таза бир зауукъ эм бардырыргъа къаты бир излем алыргъа керекди. Келлик кюнле уа энтда келмеген эселе. Бу сагъатдан сагъыш этиб эригиу бла умутну кесиу эсе, ол кюнледе ачлыкъны, суусузлукъну бюгюн сагъыш этиб, къычырыб, хахай эткен кибик бир телиликди.

 

 

Тюзлюк блай эсе, акъыллы эсенг, къуллукъ чётда джангыз бюгюнню сагъыш эт. Эм “аны бир сагъатыны багъасы бек мийикди, къыйынлыгъы бек аз, арию, аламат эм уллу бир джумушха джояма” де. Ол заман, сени ачы эригиуюнг, татлы бир излемге ауушунур.

        Ма, эй сабырсыз нафсым! Сен юч сабыр бла борчлуса.

        Бириси: Аллахха къуллукъда сабырлыкъ.

        Экинчиси: Гюнахладан кесинги сакълауда сабырлыкъ.

        Ючюнчюсю: Къыйыллыкъланы аллында сабырды.

        Акъылынг а бар эсе, бу ючюнчю эсгертиудеги юлгюде кёрюнген кертиликни джорукъ тут. Джигитча: “Я Сабыр” де! Юч сабырны юсюнге ал. Аллаху Тагъаланы сенге бергени сабыр кючюнгю терс джолда чачмасанг, хар къыйыллыкъгъа эм хар палахха къаршчы джетерге болур.. эм ол къарыу бла чыда.

       

 

Тёртюнчю эсгертиу: Эй акъылсыз нафсым! Бу къуллукъ борчу бошу бошунамыды экен? Багъасы азмыды да сени эриктиреди?

Алай а, бир адам бир кесек ачха берсе, неда къоркъутса ингирге дери сени ишлетдирир. Эм да эрикмегенлей ишлерсе.

Бу, къонакъ джер болгъан дунияда, къарыусуз эм джюрегинге аш, байлыкъ; эм ишексиз бир къонакъ джеринг болгъан къабырынгда аш, джарыкълыкъ; эм сёзсюз да махкеменг (сютюнг) болгъан Махшерде къуллукъларынгы кёргюзген къагъыт; дагъыда сюйсенг сюймесенг да юсюнден ётеригинг Сырат кёпюрде нюр бла бурак боллукъ бир Намаз, магъанасызмыды экен? Неда багъасымы азды?

 

 

Бир адам сенге джюз сомлукъ бир саугъа берирге сёз берсе, джюз кюн сени ишлетдирир. Алай а, ол адам сёзюнден къайытыргъа болур; сена уа, ол адамгъа шанарыкъса, солумайын ишлериксе.

Сёзюнден чырт къайытмагъан Аллах Джандет кибик бир багъалы, эм ёмюрлюкге болгъан насыблыкъ кибик бир саугъаны сенге берирге сёз берсе.. бек аз бир заманда, бек арию бир иште сени ишлетсе, сен а джумуш этмесенг неда сюймейин, зор бла ишлетилгенча, эригиу бла джарты- къурту джумушунг бла Аны сёзюнде терслесенг, эм саугъасыны бош кёрсенг; бек къаты бир азабха, къоркъунчлу бир къыйыллыкъгъа тыйыншлы боллугъунгу эсгермеймисе?

Дунияда тюрме къоркъусундан  эм ауур ишледе солумайын джумуш эткенинг заман, Джаханим кибик бир ахыры болмагъан тюрмеден къоркъуу эм тынч, эм зауукълу бир джумуш ючюн сенге кюч бермеймиди?

       

 

Бешинчи эсгертиу: Эй дунияны сюйген нафсым!

        Къуллукъдагъы эригиуюнг бла Намаздагъы джангылычынг, дуния ишлерингденмиди? Неда кечиниу къыйынлыгъынгдан мы заман табалмайса? Джангыз дуния ючюнмю джаратылгъанса да, бютюн заманынгы анга джояса? Сен акъылынг бла джаныуарладан мийик болгъанынгы, дуния джашауда уа кереклинги табалыуда, кюч джаны бла, бош бир чыпчыкъгъа джетелмезлигинги билесе. Мундан нек ангыламайса; асыл ишинг, хайуан кибик тюйюл да, керти бир адам кибик, керти бир ёмюрлюк джашаугъа кюрешиудю.

 

 

Муну бла биргелей дуния ишлерим дегенинг, кёбюсю сеники болмагъан, эм бошу бошуна къатышханынг эм да къатышдыргъанынг пайдасыз кюрешиуледиле. Эм кереклини къоюб, мингле бла ёмюрлеринг болгъаны кибик, эм керексиз билгиле бла заман ётдюресе. Сёз ючюн: “Сатурн планетаны тёгерегиндеги тогъайланы халлары къалайды? Неда Америка тауукълары къаллай бирдиле?” кибик бош затла бла багъалы заманынгы ётдюресе. Козмография билими бла статистикадан бир багъа зат алгъан кибик!..

        Блай айтсанг:

“Мени Намаз бла къуллукъдан тыйгъан, эриктирген аллай бош затла болмайын, джашау къайгъыланы керекли ишлери болургъа болур.”

 

 

Алай эсе, менде сенге айтырма:

“Джюз каппек бир кюнлюгюнг бла ишлесенг, сора бири келиб айтса: “Кел он минут чакълы бир блайыны къаз, джюз сом багъасында бир накъут-налмаз табарыкъса.” Сен анга: “Огъай, бармам. Он каппек кюнлюгюмден кесилликди. Ачхам азаллыкъды.” десенг.. не къадар телича бир себеб болгъаныны ишексиз билликсе.

Аны кибик да, сен бу бачхангда ачха ючюн ишлейсе. Фарз Намазны къойсанг ишинги хайыры джангыз бу дуния ючюн, магъанасыз, берекетсиз бир ачха бла тыйылыб къалыр. Алай а, сен солуу заманынгы джанынгы рахатына, джюрегинги солууна себеб болгъан Намазгъа джойсанг, ол заман берекетли дуния хайыры бла биргелей, сени ахырат хайырынга эм ахырат азыгъынга керекли бир гара суу болгъан кибик, эки джюрек кёзлеуню табарса:

       

 

Биринчи кёзлеу: Бютюн бачхангда ёстюргенинг гоккала болсун, кёгетле болсун- хар битимни, хар терекни тасбих эткенинден, арию бир иннет бла сезим аласа.

        Экинчи кёзлеу: Эм, бу бачхадан чыкъгъан кёгетледен ким ашаса- хайуан болсун, адам болсун, ийнек болсун, чибин болсун, алыучу болсун, гудучу болсун- сенге бир садакъа джерине барыр. Алай а, шарт бла, сен Рысхыландыргъанны атына эм эркинлигини ичинде ишлени бардырсанг, Аны мюлкюню Аны джаратхан джанларына чачыучу ишни къуллукъчусу кёзю бла кесинге къарасанг...

       

 

Ма, къара: Намазны къойгъан не къадар уллу бир заран этер. Не къадар керекли бир байлыкъны тас этер. Эм ишге бек уллу бир излем берген, амалда уллу бир ич кючюню берген ол эки бегимден, эм ол эки кёзлеуден къуру къалыр, джарлы болур. Къарт болгъанлайына уа бачхачылыкъдан да эригир. “Неме керекди?” дер.. “Мен алайсызда дуниядан кетеме. Бу къадар къыйналыуну не ючюн чегейим?” дерикди, кесини эринчекликге атарыкъды. Алай а, алгъы адам: “Андан да бек кёб къуллукъ бла биргелей, халал ишге кюреширикме. Ахыратыма андан да кёб азыкъ хазырларыкъма” дер.

        Ахыр сёз: Эй нафсым! Билиб къой: Тюненеги сени къолунгдан кетди. Тамланы эсе, сенге келлигини билмейсе. Алай эсе, керти ёмюрюнгю тургъанынг кюн бил. Эм, кюнню бир сагъатыны, керек боллукъ кюнге деб сакъланган ачха кибик, керти келлик Ахырат ючюн намазлыкъгъа ат.

 

 

Эм да бил; Хар джангы кюн, сенге эм харкимге бир джангы дунияны эшигиди.

Намаз къылмасанг, сени ол кюндеги дуниянг къарангылы эм мизамсыз бир халда кетерикди. Сенге къаршчы Ахыратда шагъатлыкъ этерикди. Нек десенг, хар кимни хар кюнде, бу дуниядан бир энчи дуниясы барды. Эм ол  дунияны халы ол адамны джюрегине эм ишине кёреди. Сёз ючюн: кюзгюнгде кёрюнген аламат бир къала, кюзгюню бояууна къалай къарай эсе. Къара болса, къара кёрюнюр. Къызыл эсе, къызыл кёрюнюр. Эм, аны халына къарар. Ол кюзгю шышасы тюз эсе, къаланы арию кёргюзюр. Эм, назик затланы уллу кёргюзгени кибик, сен джюрегинг бла, акъылынг бла, ишинг бла, кёлюнг бла, кеси дуниянгы халыны тюрлендиресе. Не кесинге иги, неда кесинге терс шагъатлыкъ этдирелликсе.

 

 

Намазны къылсанг а, Намаз бла, ол дунияны Аллаху Тагъаласына бетинги айландырсанг, бирден сенге къарагъан дуниянг нюрленир. Намазны бир электрик чырагъы кибик, эм Намазгъа иннетинг аны джандырыучу басыучусуна тийгенинг кибик, ол дунияны къарангылыгъыны чачар, кетерир. Эм, ол дунияны къатыш- къутушуну ичиндеги тюрлениуле бла джюрюуле, магъаналы бир мизам бла ангыламлы бир къудрет китабы болгъаныны кёргюзюр.

اَللَّهُ نُورُ السَّمَوَاتِوَاْلاَرْضِ

“Аллах-кёкле бла джерни Нюрюдю…” (Къуран, 24:35)

 

Аятындан бир нюрню, сени джюрегинге салыр. Сени ол кюндеги дуниянгы, ол нюрню джылтырауу бла джарытыр. Сенге джараулу нюрле бла шагъатлыкъ этдирир.

       

 

Сакъ бол, деме:

“Мени Намазым къайда, бу керти Намаз къайда.”

Нек десенг; бир хурма сюек, бир хурма терек къадар, кеси терегини эркин ангылатыр. Башхалыкъ джангыз джараштырыб айтыб, ангылатабилгенинде болгъаныча, сени бла мени кибик бир гитче къулну- къалай эшитмесе да- Намазны, уллу бир алимни Намазы кибик, бу нюрден бир кесеги барды, бу керти магъанадан бир кёрюнмеген бир кесеги барды- къалай акъылынг джетмесе да. – Алай а, дараджагъа кёре, акъылны ёсюую бла джарыгъыуу айры айрыды.

 

 

Къалай, бир хурма сюекден аламат бир терекге дери не къадар кёзюуле бола эселе?..

Алай да; Намазны дараджаларында да, андан да кёб кёзюуле болургъа болурла. Алай а, бютюн ол кёзюуледе, ол керти нюрню магъанасы болур... 

 

اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى مَنْ قَالَ اَلصَّلَوةُ عِمَادُ الدِّينِ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ اَجْمَعِينَ